Nowe procesory Intel Arrow Lake spowalniają SSD. Problemy z wydajnością na płytach Z890

Najnowsze procesory Intel z serii Core Ultra 200S oparte na architekturze Arrow Lake, przeznaczone na podstawki LGA 1851, napotykają poważne problemy z przepustowością linii PCIe, co bezpośrednio wpływa na wydajność nowoczesnych nośników SSD. Jak donosi specjalistyczny serwis zajmujący się testami pamięci masowych, zastosowanie ultraszybkich dysków PCIe 5.0 w połączeniu z tymi chipami prowadzi do zauważalnego ograniczenia transferu – średnio o około 2 GB/s względem poprzedniej generacji płyt głównych.

Pierwsze nieprawidłowości zauważono podczas testów, w których dysk SSD zdolny do osiągania prędkości na poziomie 14 GB/s uzyskał wynik zaledwie 12 GB/s na platformie zbudowanej w oparciu o Arrow Lake.

Po konsultacjach z producentami płyt głównych oraz z samym Intelem ustalono, iż problem ten dotyczy wyłącznie płyt z chipsetem Z890, czyli platformy towarzyszącej Arrow Lake. Dla porównania, płyty Z790, współpracujące z poprzednią generacją procesorów Raptor Lake, nie wykazują podobnych ograniczeń i pozwalają dyskom PCIe 5.0 osiągać pełnię możliwości.

Problemy z wydajnością dysków SSD na platformie Arrow Lake

Testy porównawcze przeprowadzone z wykorzystaniem modeli Samsung 9100 Pro i Micron 4600 ujawniły, że oba nośniki działają wolniej na płytach Z890 – osiągając maksymalnie 12,3 GB/s w głównych slotach M.2. Natomiast w identycznych warunkach, ale na płycie Z790, prędkość wzrasta do 14,3 GB/s. Co więcej, po zainstalowaniu tych samych dysków na karcie rozszerzeń PCIe (Asus Hyper M.2), wydajność ponownie sięgnęła 14,3 GB/s, co potwierdza, że problem dotyczy wyłącznie wbudowanych złączy M.2.

Najnowsze procesory Intel z serii Core Ultra 200S oparte na architekturze Arrow Lake, przeznaczone na podstawki LGA 1851, napotykają poważne problemy z przepustowością linii PCIe, co bezpośrednio wpływa na wydajność nowoczesnych nośników SSD.

Wnikliwa analiza wykazała, że nie chodzi tu o wadę konkretnego producenta płyty – zarówno ASUS, jak i ASRock potwierdzili wyniki, wskazując jednoznacznie na źródło problemu: dodatkową latencję generowaną przez komponent I/O Extender. Element ten odpowiada za obsługę części linii PCIe w nowej architekturze Intela, która w odróżnieniu od wcześniejszego podejścia monolitycznego wykorzystuje budowę modułową typu chiplet.

W modelach Arrow Lake-S procesor dysponuje łącznie 24 liniami PCIe: 16 dla kart graficznych, 4 dla SSD PCIe 5.0 oraz 4 dla SSD PCIe 4.0. Podczas gdy pierwsze 16 linii jest kontrolowane bezpośrednio przez główny rdzeń SoC, pozostałe cztery linie (21–24) przebiegają przez wspomniany I/O Extender, co skutkuje wydłużeniem ścieżki sygnałowej, większymi opóźnieniami i obniżeniem wydajności.

Intel potwierdził istnienie tego zjawiska, zaznaczając jednak, że wpływ opóźnień może się różnić w zależności od charakterystyki zadania oraz używanego urządzenia końcowego. To już drugi znaczący problem wydajnościowy, jaki dotknął procesory Arrow Lake.

Problemy związane z SSD zdają się mieć charakter sprzętowy i mogą nie zostać rozwiązane w ramach tej generacji. Użytkownicy wymagający maksymalnej wydajności podsystemu pamięci masowej mogą być zmuszeni do przesiadki na alternatywne platformy lub oczekiwania na kolejną generację układów.